Wat is IUI?
IUI staat voor intra uteriene inseminatie (betekent: inbrengen van zaadcellen in de baarmoeder).
Als een man en vrouw gemeenschap hebben, komt het sperma na de zaadlozing in de vagina. De zaadcellen zwemmen via het slijm van de baarmoedermond naar de baarmoederholte en van daaruit verder naar de eileiders. In één van beide eileiders vindt de uiteindelijke bevruchting plaats.
Bij IUI worden de zaadcellen een handje geholpen. In het laboratorium worden de “goede” zaadcellen van de “slechte” gescheiden en vervolgens door middel van een slangetje circa 6 cm diep in de baarmoeder gebracht. Daarna moeten ze nog wel zelf naar de eileiders zwemmen voor de uiteindelijke bevruchting.
Zaadcellen kunnen afkomstig zijn van de mannelijke partner óf van een spermadonor (Kunstmatige inseminatie met donorzaad/KID). De timing waarop de zaadcellen worden ingebracht is belangrijk, we doen dit zo dicht mogelijk op de eisprong.
Voorbereiding
Een inseminatie kan plaatsvinden in een natuurlijke cyclus óf in een gestimuleerde cyclus met hormonen. Van tevoren is besproken welke methode bij jou toegepast zal worden.
Natuurlijke cyclus in combinatie met ovulatietesten
De methode met ovulatietesten is betrouwbaar en passen wij vooral toe bij kunstmatige inseminatie met donorzaad (KID- behandeling). Het is dan in principe niet nodig om echo’s te maken. Hoe een ovulatietest uitgevoerd moet worden, krijg je uitgelegd door de fertiliteitsassistente. Je kunt bij haar ook ovulatietesten kopen.
Een ovulatietest meet de stijging van het LH-hormoon in de urine. Als de test een piek aangeeft, is dat het signaal dat de eisprong aanstaande is (24-36 uur later).
Over het algemeen geldt dat je het beste 4 dagen vóór jouw verwachte eisprong kunt beginnen met ovulatietesten. Doe dit 2x keer per dag tussen 7:00 en 8:00 uur en tussen 19:00 en 20:00 uur en ga daar mee door tot deze positief is.
Als de ovulatietest positief is, kun je ons dat laten weten door op onze website op de knop “positieve LH test” te drukken en daar het formulier in te vullen. Je wordt dan teruggebeld of gemaild met een inseminatietijdstip. De inseminatie is altijd de volgende dag.
Gestimuleerde cyclus met hormonen in combinatie met echoscopie
Bij deze methode worden hormonen gebruikt om de groei van de eiblaasjes (follikels) te stimuleren en de eisprong te ondersteunen.
Als het probleem ligt aan de eisprong dan kunnen tabletten worden voorgeschreven (Clomid of Letrozol). Het doel is dan om 1 follikel te laten rijpen en springen (ovulatie-inductie).
Als er andere problemen zijn met de cyclus of als er al een aantal behandelingen zijn geweest zonder het gewenste resultaat, dan kunnen we de cyclus ondersteunen met hormooninjecties. Het doel is dan om 2 follikels te laten rijpen i.p.v. 1 follikel, zoals normaal gesproken in een natuurlijke cyclus het geval is. Door het laten uitrijpen van 2 follikels, worden de kansen op een zwangerschap vergroot. Dit wordt ook wel IUI-MOH genoemd.
De hormonen dien je zelf toe door middel van dagelijkse injecties (Ovaleap, Gonal-f, Menopur, Meriofert). Hoe je jezelf moet injecteren krijg je uitgelegd door de assistente. Naast persoonlijke prikinstructie kun je ook instructievideo’s bekijken op de website van Apotheek Serpha. In principe begin je met de toediening van hormonen op cyclusdag 3 en bel je ons op cyclusdag 1 om een vaginale echo af te spreken rond cyclusdag 10. Je gaat door met de dagelijkse injecties totdat de follikels groot genoeg zijn.
Timing behandeling
Een goede timing van de inseminatie is van belang, omdat de kans op een zwangerschap het hoogst is als de IUI wordt uitgevoerd rondom de eisprong. Dit moment wordt in een natuurlijke cyclus zo nauwkeurig mogelijk bepaald met behulp van ovulatietesten en bij een gestimuleerde cyclus met echoscopie.
Met vaginale echoscopie kunnen wij het aantal en de grootte van follikels meten en ook de dikte van het baarmoederslijmvlies. Afhankelijk van de bevindingen wordt besloten wanneer je terug wordt verwacht voor een eventuele vervolgecho of voor de inseminatie.
De echo wordt ook gebruikt om het moment te bepalen waarop de eisprong opgewekt moet worden, om zo een inseminatie te kunnen plannen.
Dit gebeurt bij een follikelgrootte van circa 18-20 mm. Het opwekken van de eisprong gebeurt door een eenmalige injectie met het zwangerschapshormoon hCG (Gonasi).
Dag van de inseminatie
Sperma opvangen en opwerken
In geval van IUI met zaad van de eigen partner, wordt er een afspraak gemaakt voor het inleveren van een zaadmonster.
Afhankelijk van de reisafstand naar de kliniek, kan de man thuis zaad produceren of in de speciaal daarvoor ingerichte ruimte in de kliniek. Circa 1-1,5 uur later zal dan de inseminatie plaatsvinden.
Voor een optimale zaadkwaliteit is het beter om in de 2 dagen vóór de inseminatie geen zaadlozing te hebben, maar te lang geen zaadlozing hebben is óók niet goed voor de zaadkwaliteit.
Indien de mannelijke partner in de afgelopen 3 maanden een koortsperiode heeft doorgemaakt, dan is het belangrijk dat dat bij de start van de behandeling aan ons wordt doorgeven. Koorts kan namelijk van invloed zijn op de zaadkwaliteit.
De zaadcellen worden in het laboratorium met een wasprocedure uit het sperma geïsoleerd. We noemen dit ‘sperma opwerken’. Het doel hiervan is de goed voortbewegende zaadcellen te scheiden van de minder goed bewegende, om een zo optimaal mogelijke concentratie actieve zaadcellen te kunnen insemineren.
Inseminatie
Het is belangrijk om op de dag van de inseminatie geen parfum-houdende producten te gebruiken. Denk hierbij aan deodorant, parfum, aftershave en bodylotion. Deze producten bevatten namelijk stoffen die schadelijk kunnen zijn voor eicellen, sperma en embryo’s.
Om de inseminatie vlot te laten verlopen, is het beter om met een gevulde blaas te komen. Dus graag NIET vlak van tevoren uitplassen.
Voordat we beginnen met de inseminatie wordt eerst gecontroleerd of we het juiste zaadmonster gaan inbrengen en hoor je ook de uitslag van het aantal goed bewegende aantal zaadcellen dat we gaan insemineren. Vervolgens neem je met ontbloot onderlichaam plaats in de gynaecologische stoel en wordt een speculum (spreider/eendenbek) ingebracht.
Via een dunne katheter in de baarmoedermond wordt het bewerkte zaad in de baarmoeder gebracht. De inseminatie duurt ongeveer 5 minuten en is niet pijnlijk.
De inseminatie wordt verricht door de fertiliteitsverpleegkundige, fertiliteitsarts of gynaecoloog.
Na de inseminatie
Afwachten
Na de inseminatie mag je meteen weer opstaan, wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat even blijven liggen voor de zwangerschapskans niets uitmaakt.
Sommige vrouwen zullen een dag na de inseminatie moeten starten met extra progesteron (het hormoon dat je zelf maakt na iedere eisprong en zorgt voor een goed baarmoederslijmvlies bij de innesteling). Dit zijn de vaginale capsules bijvoorbeeld Utrogestan, Cyclogest of Lutinus. Eventueel zijn ook injecties (Prolutex) mogelijk.
Na de inseminatie kun je gewoon naar het toilet; je kunt het zaad er niet weer uitplassen. Je mag ook gewoon geslachtsgemeenschap hebben met je partner. Ook mag je gewoon jouw dagelijkse bezigheden weer uitvoeren. Je kunt in de uren volgend op de behandeling een vage, krampende pijn onder in de buik hebben. Soms heb je een klein beetje bloedverlies, je hoeft je hierover geen zorgen te maken.
15 dagen na de inseminatie mag je thuis een zwangerschapstest doen met ochtendurine. De uitslag hiervan horen wij graag van jou.
Zwanger
Indien je zwanger bent, dan plannen we een zwangerschapsecho als je ongeveer 8 weken zwanger bent. Deze eerste echo mag je ook bij je eigen verloskundige laten maken. Wel horen wij dan graag de bijzonderheden.
Als alles naar wens verloopt, dan wordt je doorverwezen naar een verloskundige naar keuze. In sommige gevallen wordt je naar een gynaecoloog in het ziekenhuis verwezen.
Vanzelfsprekend horen we graag de afloop van de zwangerschap en geboorte.
Niet zwanger
Als je helaas toch bent gaan menstrueren, dan kun je ons bellen op de eerste dag van jouw menstruatie en wordt er, als je dit wenst, opnieuw een IUI-behandeling gestart. Bij twijfel of wel van een menstruatie gesproken moet worden; overleg dat dan met ons, bijvoorbeeld over het wel of niet staken van eventuele medicatie (Utrogestan, Cyclogest, Lutinus).
Bespreek s.v.p. met ons elk bloedverlies dat anders is dan jouw normale menstruatiepatroon.
Voor wie is IUI?
Je kunt voor IUI in aanmerking komen als uit het vruchtbaarheidsonderzoek één van de volgende situaties blijkt:
- De kwaliteit (aantal en/of beweeglijkheid) bij het zaadonderzoek is minder dan normaal, maar de opwerking van het sperma toont voldoende beweeglijke zaadcellen.
- Het slijm van de baarmoedermond blijkt niet van goede kwaliteit te zijn.
- Je hebt twee tot drie jaar onbeschermde gemeenschap gehad, maar je bent niet zwanger geworden; een duidelijke oorzaak is niet gevonden.
- Intra-vaginale gemeenschap en/of zelfinseminaties zijn voor jou niet mogelijk.
Zwangerschapskansen
De kans op een klinische zwangerschap bij IUI is ongeveer 10-12 %. Het percentage doorgaande zwangerschappen bij IUI is ongeveer 8-10 %. De kans op een klinische zwangerschap bij KID is ongeveer 20 %. Het percentage doorgaande zwangerschappen bij KID is circa 15-20 %.
De zwangerschapskans wordt bepaald door de leeftijd van de vrouw, de kwaliteit van de te insemineren zaadcellen en de timing van de IUI. Uiteraard is een voorwaarde dat er bij de vrouw tenminste 1 eileider normaal functioneert.
De kans op een spontane zwangerschap is in de eerste drie jaar van onbeschermde gemeenschap groter dan bij fertiliteit bevorderende behandelingen. Het kan voorkomen dat bij het fertiliteit-onderzoek (OFO) geen oorzaak wordt gevonden voor het uitblijven van de zwangerschap. Afhankelijk van de leeftijd, kan daarom toch het advies gegeven worden om nog te proberen spontaan zwanger te worden. De lengte van deze periode hangt af van de duur van de kinderwens en de leeftijd van de vrouw.
De informatie op onze website hebben wij zorgvuldig vormgegeven, maar nog kun je voorafgaand aan je aanmelding inhoudelijke vragen hebben. Wij zijn dagelijks bereikbaar van 8.00-12.00 uur en van 13.00-15.00 uur op telefoonnummer 0561-610030.
